ແງ່ຄິດປະຊາທິປະໄຕໃໝ່ທີ່ໃຜກໍ່ມີສ່ວນຮ່ວມໄດ້

 

By: Panyasack Sengonkeo

http://panyasack.blogspot.com

     ຄຳວ່າ “ປະຊາທິປະໄຕ” ເປັນຄຳທີ່ທຸກຄົນຮູ້ ແລະ ໃຊ້ມາດົນນານແລ້ວ ໂດຍຈະມີນັກວິຊາການຫຼາຍທ່ານໄດ້ອະທິບາຍຄວາມໝາຍໄວ້ຫຼາກຫຼາຍພໍສົມຄວນ, ຫຼາຍປະເທດໃນໂລກພະຍາຍາມທີ່ຈະສ້າງລະບອບການປົກຄອງທີ່ມີປະຊາທິປະໄຕເພື່ອໃຫ້ປະເທດພັດທະນາຕາມອຸດົມການຂອງປະເທດນັ້ນໆວາງອອກ.

   ໂດຍມັນເປັນເລື່ຶອງຍາກພໍສົມຄວນທີ່ຈະໃຫ້ທຸກຄົນມີຄວາມເຂົ້າໃຈ ຄຳວ່າ “ປະຊາທິປະໄຕ” ໃນແບບດຽວ ກັນເພາະຂໍ້ອ້າງໜື່ງທີ່ທຸກຄົນມັກໃຊ້ຄືປະຊາທິປະໄຕໃນດ້ານຄວາມຄິດການສະແດງອອກຢ່າງອິດສະຫຼະ ເຮັດໃຫ້ການສະແດງອອກຄວາມຄິດຢ່າງອິດສະຫຼະນັ້ນອາດນຳໄປສູ່ການໄປຈຳກັດຄວາມເປັນອິດສະຫຼະປະຊາທິປະໄຕຂອງບຸກຄົນອື່ນໄດ້ ແລ້ວຄຳຖາມຄື “ປະຊາທິປະໄຕທີ່ແທ້ຈິງນັ້ນຄວນເປັນແນວໃດ?”

     ຫຼັກຄິດທີ່ສຳຄັນຄືຄວາມເຂົ້າໃຈໃໝ່ໃນປະຊາທິປະໄຕທີ່ທຸກຄົນຕ້ອງຄຳນຶງເຖິງຄື:

1. ທຸກຄົນມີຄວາມມຸ່ງຫວັງຫຍັງແດ່ເມື່ອໃຊ້ ຄຳວ່າ “ປະຊາທິປະໄຕ” (ມຸ່ງຫວັງນັ້ນຄືຄວາມຕ້ອງການສ່ວນ ຕົວ ຫຼື ຂອງສ່ວນລວມ?)

2. ຄວາມໝາຍ “ປະຊາທິປະໄຕ”ທີ່ນັກວິຊາການຫຼາຍທ່ານໄດ້ອະທິບາຍ ແລະ ໃຫ້ຄວາມໝາຍນັ້ນສາມາດປະຕິບັດໄດ້ຄົບຖ້ວນແລ້ວ ຫຼື ບໍ່? ມັນຊ່ວຍແກ້ບັນຫາສັງຄົມໄດ້ບໍ່? ເຮັດໃຫ້ຄົນໃນສັງຄົມເກີດຄວາມຮ່ວມມືກັນໄດ້ບໍ່? ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມເປັນເອກະພາບກັນໄດ້ບໍ່?

3. ປະຊາທິປະໄຕແບບໃດຈຶ່ງເປັນປະຊາທິປະໄຕຍືນຍົງທີ່ທຸກຄົນຢູ່ຮ່ວມກັນໄດ້.

     ຖ້າເຮົາຍຶດຕິດກັບຄວາມໝາຍຫຼາຍເກີນໄປຈະເກີດການຕີຄວາມໝາຍທີ່ແຕກຕ່າງກັນອອກໄປໄດ້ຫຼາຍແງ່ມູມ ສຸດທ້າຍຈະຕົກເປັນເຄື່ອງມືຂອງຄົນທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ເກີດປະຊາທິປະໄຕໃນມູມມອງທີ່ຕົນເອງກຳນົດໄວ້ເທົ່ານັ້ນ.

     ການປ່ຽນຜ່ານແນວຄິດປະຊາທິປະໄຕແບບດັງເດີມສູ່ແນວຄິດປະຊາທິປະໄຕໃໝ່ ເປັນການສະທ້ອນໃຫ້ທຸກຄົນນຳເອົາ ຄຳວ່າ “ປະຊາທິປະໄຕ” ໄປໃຊ້ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດຕໍ່ໜ່ວຍງານ,ອົງກອນ ແລະ ການພັດທະນາປະເທດໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ.

  ດັ່ງນັ້ນ,ໃນສັງຄົມໃດໜື່ງຖ້າຫາກທຸກຄົນໄດ້ຮັບໂອກາດການເຂົ້າເຖິງ,ໄດ້ມີໂອກາດໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງ,ໄດ້ມີໂອກາດນຳສະເໜີແນວຄິດເພື່ອແກ້ບັນຫາຊຸມຊົນ ຫຼື ສັງຄົມ (ບໍ່ແມ່ນການສະເໜີແນວຄິດເພື່ອປະໂຫຍດສ່ວນ ຕົວ), ໄດ້ຮັບໂອກາດຕັດສິນໃຈບັນຫາທີ່ສຳຄັນຂອງຊຸມຊົນ,ສັງຄົມ ແລະ ປະເທດ ທີ່ສຳຄັນທຸກຄົນໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງເທົ່າທຽມກັນ, ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຍຸຕິທຳໃນສັງຄົມ ກໍ່ຖືໄດ້ວ່າສັງຄົມນັ້ນມີປະຊາທິປະໄຕ.

   ເພາະວ່າຄວາມເປັນຈິງແລ້ວຄວາມຕ້ອງການຂອງມະນຸດເຮົາທຸກຄົນບໍ່ຄືກັນ ການຕັດສິນໃຈຜ່ານຫຼາຍຄົນທີ່ເປັນເອກະພາບກັນນັ້ນເປັນເລື່ຶອງຍາກ ແຕ່ຢ່າງໜ້ອຍກໍ່ຄວນມີກົນໄກທີ່ຮັບປະກັນວ່າສິ່ງທີ່ຕັດສິນໃຈ ຫຼື ຕົກລົງໄປນັ້ນຄືຄວາມຕ້ອງການທີ່ແທ້ຈິງຂອງປະຊາຊົນຈຳນວນຫຼາຍ ແລະ ສາມາດແກ້ບັນຫາຂອງສັງຄົມ, ປະເທດຊາດໄດ້. ຮັບປະກັນໄດ້ເຖິງການພັດທະນາປະເທດຢ່າງມີຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ, ສະຫງົບສຸກພາຍໃຕ້ຫຼັກກົດ ໝາຍທີ່ກຳນົດໄວ້.

     ສະນັ້ນ ຄຳວ່າ “ປະຊາທິປະໄຕແນວໃໝ່” ທີ່ທຸກຄົນຍອມຮັບ ແລະ ສາມາດຢູ່ຮ່ວມກັນໄດ້ໃນສັງຄົມ,ຈິ່ງຈຳ ເປັນຕ້ອງກຳນົດຂອບເຂດໄວ້ ໂດຍຂອບເຂດຈະກວ້າງ ຫຼື ແຄບນັ້ນກໍ່ຄວນມາຈາກການເຫັນດີເຫັນພ້ອມຂອງຄົນຈຳນວນຫຼາຍໃນສັງຄົມນັ້ນວ່າຕ້ອງການຈຳກັດຂອບເຂດແນວໃດ ເຊິ່ງເຮົາສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ “ປະຊາທິປະໄຕທີ່ມີຂອບເຂດພາຍໃຕ້ກົດໝາຍ” ດັ່ງນັ້ນ, ນິຍາມປະຊາທິປະໄຕທີ່ແທ້ຈິງຕ້ອງມາຈາກການຕົກລົງຂອງຊຸມຊົນນັ້ນເປັນຄົນກຳນົດຂື້ນເພື່ອຮັບໃຊ້ສັງຄົມນັ້ນ.

        “ປະຊາທິປະໄຕແນວໃໝ່ຄືການຈຳກັດຄວາມໂດຍການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງທຸກຄົນ ເພື່ອໃຫ້ສັງຄົມສາມາດຢູ່ຮ່ວມກັນພາຍໃຕ້ຂອບເຂດຂອງລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍ”