ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາ
I.
ຄວາມໝາຍ ແລະ ອິດທິພົນຂອງສະພາບແວດລ້ອມຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດ
ທະນາ
ສະພາບແວດລ້ອມ (environment) ແລະ ນິເວດວິທະຍາ (ecology) ເປັນຄໍາທີ່ອາດໃຊ້ແທນກັນໄດ້ແຕ່ຈາກການຕິດຕາມ
ແລະ ການສັງເກດເບິງ ການໃຊ້ຄຳທັງສອງນີ້ໃນຕຳລາຕ່າງໆ ພົບວ່າມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຢູ່ບໍນ້ອຍສະພາບແວດລ້ອມໝາຍເຖິງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ມີອິດທິພົນເໜືອສິ່ງທີ່ມີຊິວິດ
ແລະ ອົງການແຕ່ຝ່າຍດຽວ, ສ່ວນນິເວດວິທະຍາໝາຍເຖິງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ມີອິດທິພົນເໜືອສິ່ທີ່ມີຊິວິດ
ແລະ ອົງການ. ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນສິ່ງທີ່ມີຊິວິດ ແລະ
ອົງການກໍມີອິດທິພົນເໜືອສະພາບແວດລ້ອມດ້ວຍ. ສຳລັບຄວາມໝາຍຂອງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ສະເພາະເຈາະຈົງນັັ້ນ
ໄດ້ມີນັກວິຊາການຫຼາຍທ່ານໄດ້ໃຫ້ນິຍາມດັ່ງນີ້:
ເຟ-ລິກ ເອໄນໂກ ແລະ ລອຍ ຈີີ ໄນໂກຣ (Felix A. Nigro and Lloyd G. Nigro) ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງສະພາບແວດລ້ອມໄວ້ວ່າ
ໝາຍເຖິງ ສັບພະສິ່ງທາງກາຍຍະພາບ ແລະ ສັງຄົມ ເຊິ່ງຢູ່ອ້ອມຂ້າງອົງການ ແລະ
ສິ່ງທີ່ມີຊິວິດເໜືອພຶດຕິກຳການບໍລິຫານ ແລະ ໃນທາງກັບກັນ ນັ້ນກໍຄືສະພາບແວດລ້ອມມີອິດທິພົນເໜືອພຶດຕິກຳການບໍລິຫານ
ໃນຂະນະດຽວກັນ ພຶດຕິກຳການບໍລິຫານກໍມີອິດທິພົນເໜືອສະພາບແວດລ້ອມດ້ວຍ. (ຕິນ ປັດຍາພຶດຕາ, 1983).
ເຣີເບີ
ຈີ່ຮິກ (Herbert G. Hichs) ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງງສະພາບແວດລ້ອມວ່າ
ໝາຍເຖິງ ຜົນລວມຂອງປັດໄຈຕ່າງໆທີ່ຢູ່ອ້ອມຮອບອົງການເຊັ່ນ: ສົງຄາມ ແລະ ສັນຕິພາບ,
ວັດທະນະທຳ, ຈາລິຍະທຳ, ທັດສະນະຄະຕິທາງດ້ານການເມືອວງ ແລະ
ເສດຖະກິດລະຫວ່າງປະເທດຂອງປະເທດພັນທະມິດ, ຮູບແບບທາງດ້ານຈາຮິດປະເພນີ ແລະ ວັດທະນະທຳ,
ສະພາບທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດລະດັບທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ລະດັບປະເທດ, ສະຫະພາບແຮງງານ,
ທັດສະນະຄະຕິຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ, ຜູ້ຖືຮຸນ ແລະ
ປະຊາຊົນໂດຍທົ່ວໆໄປ.
ສະຫຼຸບລວມແລ້ວ
ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາ ໝາຍເຖິງ ສິ່ງທີ່ເປັນຮູບປະທຳ ແລະ ນາມປະທຳທັງພາຍໃນ
ແລະ ພາຍນອກ ແລະ ອ້ອມຂ້າງອົງການ. ສິ່ງທີ່ເປັນຮູບປະທຳ ແລະ ນາມປະທຳດັ່ງກ່າວນີ້
ມີອິດທີພົນເໜືອໂຄງສ້າງ, ຂະບວນການ ແລະ ພຶດຕິກຳຂອງການພັດທະນາການບໍລິຫານ ແລະ
ການບໍລິຫານເພື່ອການພັດທະນາ ຫຼື ການບໍລິຫານການພັດທະນາ ຫຼື ໃນທາງທີ່ກັບກັນສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເປັນຮູບປະທຳອາດລວມເຖິງສະພາບພູມີສາດ,
ປະຊາກອນ, ເຕັກໂນໂລຊີກາຍຍະພາບ ແລະ ຊິວະພາບ, ສ່ວນສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເປັນນາມປະທຳໄດ້ແກ່ການປະດິດຄົ້ນຄິດທາງສັງຄົມ
ອັນລວມເຖິງສະພາບແຮງງານ, ກຸ່ມຜົນປະໂຫຍດ, ອຸດົມການ, ລະບົບການເມືອງ, ເສດຖະກິດ ແລະ
ສັງຄົມເປັນຕົ້ນ.
ສະພາບແວດລ້ອມຂອງອົງການແບ່ງອອກເປັນ 2 ປະເພດໃຫ່ຍໆຄື : ສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກ ແລະ
ສະແວດລ້ອມພາຍໃນ ຊຶ່ງທັງສອງສະພາບແວດລ້ອມ ມີຄວາມໝາຍດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:
1.1 ສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກ
ສະພາບແວດລ້ອມວົງນອກ ເປັນສະພາບແວດລ້ອມ
ທີ່ມີອິດທິພົນຕໍ່ການປ່ຽນແປງ ໃນອົງການໂດຍທາງອ້ອມຫຼາຍກວ່າທາງກົງ, ໂດຍທົ່ວໄປອິດທິພົນດັ່ງກ່າວ
ຈະຜ່ານສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນໄປຍັງອົງການ, ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ,
ໃນບາງຄັ້ງສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກນີ້ອາດຈະມີອິດທິພົນໂດຍກົງຕໍ່ອົງການ ແລະ
ສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນກໍໄດ້, ທັງນີ້ກໍເພາະວ່າ ການບໍລິຫານການພັດທະນາເປັນກິດຈະກໍາທີ່ບໍ່ໄດ້ປະຕິບັດໄປໂດຍເປັນອິດສະຫຼະຂອງມັນເອງ
ແຕ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ເງື່ອນໄຂຫຼາຍດ້ານທີ່ພາໃຫ້ລົ້ມເຫຼວ ຫຼື
ອາດຈະມີຜົນຕໍ່ຄວາມສໍາເລັດຈາກການປະຕິບັດວຽກງານ, ສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກຂອງອົງການທີ່ສໍາຄັນໄດ້ແກ່:
ສະພາບທາງສັງຄົມ-ວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອ, ສະພາບເສດຖະກິດ,
ສະພາບການຕ່າງປະເທດ, ສະພາບການທາງການເມືອງ,
ກົດໝາຍ ແລະ ສະພາບເຕັກໂນໂລຊີ.
1.1.1 ສະພາບສັງຄົມ, ວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອ
ວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອ
ເປັນອົງປະກອບການກໍານົດແນວທາງ ໃນການດໍາລົງຊີວິດ ແລະ ເຮັດກິດຈະກໍາຕ່າງໆ ຂອງມະນຸດ
ຊຶ່ງໃນແຕ່ລະສັງຄົມ ຍອມມີວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມ ເຊື່ອທີ່ແຕກຕ່າງກັນໄປເຊັ່ນ:
ໃນສັງຄົມຢີ່ປຸນ ວັດທະນະທໍາການເຮັດວຽກງານນັ້ນ ໄດ້ເຮັດເປັນທີມ ຊຶ່ງໄດ້ຮັບການຍອມຮັບ
ແລະຝັງຮາກເລິກໃນຈິດໃຈຂອງຄົນຍີ່ປຸນ,
ການມີກິດຈະກຳ (Quality
Control) ຂະຫຍາຍຫຼາຍ
ແລະ ໄດ້ສຳເລັດເປັນຢ່າງສູງ. ອັນນີ້ກໍເພາະເປັນກິດຈະກໍາ
ທີ່ສອດຄອງກັບຄ່ານິຍົມແບບເຮັດວຽກງານເປັນທີມຂອງຄົນຍີ່ປຸນ, ຄວາມເຊື່ອ,
ຄ່ານິຍົມ ແລະ ວັດທະນະທຳເຫຼົ່ານີ້, ໄດ້ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງການປະສົບຜົນສໍາເລັດ
ໃນການເຮັດວຽກງານ, ຍີ່ປຸນ ຈະຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ :
ເປັນຜົນງານຂອງທິມ, ວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອນີ້ ມີອິດທິຜົນຫຼາຍ
ບໍ່ວ່າຈະຢູ່ໃນປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ ຫຼື ຢູ່ໃນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ ກໍຍິ່ງມີວັດທະນະທໍາ
ແລະ ຄວາມເຊື່ອຫຼາຍຢ່າງແຕກຕ່າງກັນໄປ. ສະນັ້ນ, ຈຶ່ງເວົ້າໄດ້ວ່າ:
ວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອຈະແຊກຊື່ມ ຢູ່ໃນທຸກຈັງຫວະຊີວິດຂອງມະນຸດ, ພຶດຕິກຕ່າງໆ ມີຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຕັ້ງແຕ່ມື້ເກີດຈົນຮອດມື້ຕາຍ ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້,
ເຖິງແມ່ນວ່າ ຈະມີຫນ້ອຍແຕກຕ່າງກັນໄປ ແຕ່ລະເຂດທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ
ແຕ່ສິ່ງທີ່ແນ່ນອນກໍຄື: ຈະມີອິດທິພົນຕໍ່ສະມາຊິກ ຂອງອົງການຜູ້ມາຮັບບໍລິການ, ສະມາຊິກອົງການອື່ນໆ ແລະ ຕໍ່ລະບຽບວິທີປະຕິບັດບາງຢ່າງຂອງອົງການ.
1.1.2
ສະພາບເສດຖະກິດ
ໃນການບໍລິຫານງານ ເງິນເປັນປັດໄຈບໍລິຫານງານທີ່ສາໍຄັນປັດໄຈໜຶ່ງ
ເມື່ອຂາດເງິນການເຮັດວຽກງານ ຍອມບໍ່ອາດສຳເລັດໄດ້ຕາມເປົ້າໝາຍ, ປັດໄຈທີ່ເປັນຕົວກໍານົດສະພາບການເງິນທີ່ສໍາຄັນຄື:
ສະພາບເສດຖະກິດ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ ແມ່ນສົ່ງຜົນຕໍ່ສະພາບສັງຄົມ, ປະຊາຊົນມີວຽກເຮັດງານ,
ທຸກຄົນມີສິນຄ້າບໍລິໂພກ-ອຸປະໂພກ, ການໄຫຼວຽນຂອງເງິນ
ແລະ ທຶນໃນຕະຫຼາດ ເປັນໄປຢ່າງປົກກະຕິ.
ອົງການ ຈະສາມາດເຮັດວຽກງານໄດ້ຢ່າງຄ່ອງຕົວ
ບຸກຄະລາກອນໃນອົງການກໍມີຂວັນ ແລະ ກໍາລັງໃຈ ທີ່ຈະຕ້ອງຕັ້ງໃຈເຮັດໜ້າທີ່ວຽກງານ
ໂດຍບໍ່ຕ້ອງຫ່ວງໜ້າຫ່ວງຫຼັງ, ກົງກັນຂ້າມ, ຫາກເສດຖະກິດບໍ່ດີ ຜູ້ຜະລິດສິນຄ້າ ແລະ
ຈໍາໜ່າຍສິນຄ້າ ບໍ່ສາມາດນໍາເອົາວັດຖຸອຸປະກອນ ມາສົ່ງໃຫ້ອົງການໄດ້ຕາມກໍານົດ, ງົບປະມານຖືກຕັດລົງ, ສະມາຊິກໃນອົງການ
ມີລາຍໄດ້ບໍ່ພໍຈ່າຍ ຕ້ອງຫາວຽກພິເສດເຮັດເພີ່ມ
ເຫຼົ່ານີ້ລ້ວນແຕ່ເປັນຜົນທາງລົບຕໍ່ອົງການ, ສະນັ້ນ, ສະພາບເສດຖະກິດ ຈຶ່ງເປັນປັດໄຈ ພາຍນອກທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ສໍາລັບອົງການ.
1.1.3 ສະພາບການເມືອງ ແລະ ກົດໝາຍ
ຈະຢູ່ໃນສັງຄົມໃດກໍ່ຕາມສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ
ເປັນສິ່ງທີ່ຈໍາເປັນສໍາລັບການບໍລິຫານການພັດທະນາ, ການເມືອງ ໄດ້ກໍານົດວິຖີຊີວິດ ແລະ ແນວທາງຂອງສັງຄົມວ່າ
ຄວນເດີນໄປໃນທິດທາງໃດ, ສ່ວນກົດໝາຍ ໄດ້ກໍານົດກອບ ແລະ
ແນວທາງປະຕິບັດ.
ການປ່ຽນແປງທາງການເມືອງ
ຍອມມີຜົນກະທົບບໍ່ຫຼາຍກໍໜ້ອຍຕໍ່ທຸກອົງການ ແລະ ໃນສັງຄົມ. ໃນການບໍລິຫານການພັດທະນາການເມືອງຈະກໍານົດແນວທາງການພັດທະນາກົດໝາຍໃນ ຮູບຂອງດໍາລັດ, ລະບຽບການ ແລະ
ຂໍ້ຕົກລົງຕ່າງໆ. ໃນນີ້, ຈະກໍານົດແນວທາງການປະຕິບັດໂດຍສະເພາະ
ດັ່ງນັ້ນ, ທຸກຄົນເປັນສະມາຊິກ ຫຼື ຈຸລັງຂອງສັງຄົມ ຈະປະສະຈາກການເມືອງບໍ່ໄດ້,
ບໍ່ວ່າໃຜຈະຮູ້ ຫຼື ບໍ່ຮູ້ກົດໝາຍກໍຕາມ ທຸກຄົນຕ້ອງໄດ້ເຄົາລົບ ແລະ
ປະຕິບັດກົດໝາຍທັງນັ້ນ.
1.1.4 ສະພາບການຕ່າງປະເທດ
ປັດຈຸບັນ, ສະຖານະການຂອງໂລກມີການປ່ຽນແປງຢ່າງໄວວາ
ອັນເນື່ອງມາຈາກ ການພັດທະນາທາງດ້ານເທັກໂນໂລຊີ, ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ
ແລະ ການຄົມມະນາຄົມ-ຂົນສົ່ງ, ການສື່ສານສະດວກ ແລະ
ວ່ອງໄວທັນກັບສະພາບການ ຊຶ່ງກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມສະດວກສະບາຍຫຼາຍຢ່າງ ໃຫ້ແກ່ສັງຄົມມະນຸດ,
ການສົ່ງຂ່າວສານຈາກມູມໂລກໜຶ່ງ ໄປຍັງອີກມູມໂລກໜຶ່ງໄດ້ໃນເວລາບໍ່ພໍເທົ່າໃດນາທີ.
ສິ່ງທີ່ໄດ້ມາພ້ອມກັບຄວາມກ້າວໜ້າທາງດ້ານນີ້, ກໍຄືອິດທິພົນຂອງຕ່າງປະເທດ.
ຖ້າມີການປ່ຽນແປງໃນພາກພື້ນໜຶ່ງ ກໍຈະຕ້ອງມີຜົນກະທົບອີກພາກພື້ນໜຶ່ງ
ດັ່ງທີ່ໄດ້ເຫັນສະພາບການ ໃນບາງປະເທດຄື : ສະພາບການເມືອງຂອງອາເມລິກາ ຫຼື
ສົງຄາມອ່າວເປີເຊັຍ, ອາເມລິກາ ກັບ ກຸຍບາ, ສປ ເກົ່າຫຼີ, ອີຣັກ, ອີຣານ,
ປະເລັດສະຕິນ ແລະ ຕໍ່ກັບປະເທດອື່ນໆໃນໂລກ. ບັນຫາ ຕ່າງໆເຫຼົ່ານີ້
ຈະມີຜົນຕໍ່ການຂຶ້ນລົງຂອງຄ່າເງິນໂດລາສະຫະລັດ, ເງິນຂອງປະເທດອື່ນໆ
ແລະ ຕໍ່ ລາຄາຄາໍໃນຕະຫຼາດໂລກ ຊຶ່ງຈະສົ່ງຜົນສະທ້ອນລ່ວງໜ້າຕໍ່ລາຄາສິນຄ້າ ແລະ
ຜະລິດຕະພັນຕ່າງໆ ໂດຍສະເພາະສິນຄ້າກະສິກຳໃນຕະຫຼາດ, ລາຄານມັນເປັນຕົ້ນ.
ດັ່ງນັ້ນ, ການປ່ຽນແປງທາງດ້ານການເມືອງໃນເຂດພູມີພາກໜຶ່ງທີ່ສຳຄັນຂອງໂລກທຸກຄັ້ງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບເຖິງພາກພື້ນອື່ນເຊັ່ນກັນ.
1.1.5 ເຕັກໂນໂລຊີ
ເຕັກໂນໂລຊີ ໝາຍເຖິງ ຄວາມຮູ້, ທິດສະດີີ, ລະບຽບວິທີການ ແລະ ວັດຖຸອຸປະກອນ ທີ່ທັນສະໄໝຕ່າງໆ ເຊັ່ນວ່າ: ຄອມພິວເຕີ,
ດາວທຽມ, ເຄື່ອງບິນ, ເຄື່ອງມືວິທະຍາສາດ
ແລະ ອື່ນໆ. ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້, ມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍໃນການກະຕຸ້ນໃຫ້ການພັດທະນາ
ເປັນໄປໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວຂຶ້ນ, ເຕັກໂນໂລຊີ ເປັນດັດສະນີຄວາມກ້າວໜ້າຂອງສັງຄົມ.
ປະເທດທີ່ມີຜົນສໍາເລັດ ໃນການບໍລິຫານການພັດທະນາແລ້ວ ຍອມເປັນປະເທດ ທີ່ມີຄວາມກ້າວໜ້າທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີ:
ປະເທດທີ່ເລັ່ງຕ້ອງການຫົນທາງພັດທະນາ ສ່ວນຫຼາຍຈະເປັນປະເທດທີ່ນຳເອົາເຕັກໂນໂລຊີ
ຈາກປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວມາໃຊ້. ການຊ່ວຍເຫຼືອ ທາງດ້ານເທັກນິກ (Technical assistance) ເປັນໂຄງການ ທີ່ເຫັນໄດ້ທົ່ວໄປຢູ່ໃນປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ
ຊຶ່ງວັດຖຸປະສົງສໍາຄັນ ແມ່ນເພື່ອຖ່າຍທອດ ແລະ ຮັບເອົາເຕັກໂນໂລຊີ່ປະເທດທີ່ກ້າວໜ້າກວ່າ,
ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ການບໍລິຫານ
ມີຄວາມແຕກຕ່າງຈາກການສ້າງເຄື່ອງມືຕ່າງໆ ແລະ ການບໍລິຫານ ມີລັກສະນະ
ທີ່ຕິດພັນກັບວັດທະນະທໍາ (cultural bound) ນັ້ນ,
ກໍຄືເຕັກນິກ ແລະ ວິທີການບໍລິຫານ ຂອງແຕ່ລະສັງຄົມ ມັກມີລັກສະນະສະເພາະ,
ມີຜົນສະທ້ອນ ຕໍ່ວັດທະນະທໍາ ແລະ ວຽກງານ ຂອງສັງຄົມນັ້ນໆ, ສັງຄົມທີ່ນິຍົມປະຊາທິປະໄຕ ຈະມີວິທີການບໍລິຫານ ເນັ້ນເຖິງການມີສ່ວນຮ່ວມ
ຂອງບຸກຄະລາກອນໃນອົງການ, ສັງຄົມທີ່ນິຍົມລັດທິ ຜູ້ນຳ
ຈະມີວິທີການບໍລິຫານ ທີ່ເນັ້ນເຖິງການເຄົາລົບ, ເຊື່ອຟັງ,
ເປັນການບໍລິຫານແບບ ລໍຮັບຄໍາສັ່ງ ແຕ່ເທິງລົງລຸ່ມ (Town down).
ຈາກອັນທີ່ໄດ້ກ່າວມານັ້ນ, ເປັນອິດທິພົນ
ຂອງສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກ ທີ່ມີຕໍ່ອົງການ, ເຮັດໜ້າທີ່ບໍລິຫານພັດທະນາ
ອີກປະການໜຶ່ງທີ່ສໍາຄັນຄື: ສະພາບແວດລ້ອມເຫຼົ່ານີ້, ນອກຈາກຈະປ່ຽນແປງ
ແລະ ມີອິດທິພົນຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາແລ້ວ ມັນຍັງມີການພົວພັນ ກັນຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ
ແລະ ຜົນຂອງການສໍາພັນນັ້ນກໍມີອິດທິພົນຕໍ່ ການບໍລິຫານການພັດທະນາຍາກທີ່ຈະປະຕິເສດໄດ້.
1.2 ສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນ
ສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນ
ເປັນສະພາບແວດລ້ອມ ທີ່ມີຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ອົງການ ແລະ ໄດ້ຮັບຜົນສະທ້ອນຈາກການປະຕິບັດງານຕ່າງໆ
ຂອງອົງການຫຼາຍໜ້ອຍຕ່າງກັນໄປ, ສະພາບແວວລ້ອມພາຍໃນນີ້, ຍັງໄດ້ຮັບອິດທິພົນການປ່ຽນແປງ
ຈາກສະພາບແວດພາຍນອກ. ສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນທີ່ສໍາຄັນໄດ້ແກ່: ປະຊາຊົນຜູ້ມາໃຊ້ບໍລິການ
ຊຶ່ງຖືໄດ້ວ່າເປັນລູກຄ້າຂອງອົງການ, ໜ່ວຍງານ ຫຼື ຄູ່ແຂ່ງຂັນຂອງອົງການ,
ອົງການທີ່ມີລັກສະນະດຽວກັນ ຊຶ່ງມີຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ, ສະຫະພາບແຮງງານ, ໜ່ວຍງານກໍາກັບ ແລະ ກວດກາ, ຜູ້ຜະລິດ ແລະ ຈໍາໜ່າຍວັດຖຸອຸປະກອນຕ່າງໆ ທີ່ຕ້ອງການມີຄວາມຮູ້ຈໍາເປັນຕ້ອງໃຊ້
ເພື່ອໃຫ້ການດໍາເນີນການພັດທະນາສາມາດບັນລຸຕາມເປົ້າໝາຍ ທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້.
1.2.1 ປະຊາຊົນຜູ້ມາໃຊ້ບໍລິການຂອງອົງການ
ອົງການ ແລະ ໜ່ວຍງານຕ່າງໆ
ຍອມມີຜູ້ມາຕິດຕໍ່ (ລູກຄ້າ) ຫຼື ມາໃຊ້ບໍລິການ ສໍາລັບໜ່ວຍງານລັດຖະການ, ລູກຄ້າ ກໍຄືປະຊາຊົນຜູ້ມາໃຊ້ບໍລິການຂອງໜ່ວຍງານ, ສໍາລັບໜ່ວຍງານ
ທີ່ຮັບຜິດຊອບເລື່ອງການບໍລິຫານການພັດທະນາ ເຊັ່ນ : ກະຊວງສຶກສາທິການ, ກະຊວງແຮງງານສະຫວັດດີການສັງຄົມ, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ,
ກະຊວງການຄ້າ, ກະຊວງການເງິນ, ກະຊວງກະສິກໍາ - ປ່າໄມ້ ແລະ ກະຊວງ ອື່ນໆ ຜູ້ມາໃຊ້ບໍລິການສ່ວນຫຼາຍໄດ້ແກ່ປະຊາຊົນທີ່ອາໄສ
ຢູ່ໃນເຂດເປົ້າໝາຍຂອງການພັດທະນາ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ, ລູກຄ້າຂອງອົງການ
ບໍ່ພຽງແຕ່ຈະເປັນ ຝ່າຍອົບຮົມຢ່າງດຽວ ໃນບາງຄັ້ງລູກຄ້າເຫຼົ່ານີ້, ເປັນຜູ້ກໍານົດຄວາມເປັນຄວາມຕາຍຂອງອົງການ, ເພາະວ່າອົງການຈະມີບົດບາດ,
ຄ່ານິຍົມໄດ້ ກໍ່ຕໍ່ເມື່ອມີການບໍລິຫານທີ່ດີ, ມີຄົນມາໃຊ້ບໍລິການ
ເປັນປົກກະຕິ ແລະ ມີຄ່ານິຍົມຈາກຜູ້ມາໃຊ້ບໍລິການ, ອົງການກໍຈະຂະຫຍາຍຕົວ,
ກົງກັນຂ້າມຫາກອົງການ ຂາດຄົນມາໃຊ້ບໍລິການ ວຽກງານຂອງອົງການນັ້ນ
ຈະບໍ່ເດີນແມ່ນແລ່ນສະດວກ, ຂາດຄ່ານິຍົມຈາກລູກຄ້າ, ຜົນຜະລິດບໍ່ຂະຫຍາຍຕົວ.ສຸດທ້າຍອົງການຈະຂາດການພັດທະນາ ແລະ ປະຕິບັດແຜນບໍ່ສໍາເລັດຕາມຈຸດປະສົງ.
1.2.2
ອົງການທີ່ເປັນຄູ່ແຂ່ງ
ໃນຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ, ການປະຕິບັດວຽກງານ
ຍອມມີຝ່າຍສະໜັບສະໜູນ ແລະ ຝ່າຍບໍ່ເຫັນດີ, ມີທັງມິດ ແລະ ສັດຕຸ;
ໃນການບໍລິຫານເຊັ່ນກັນ ຍອມມີອົງການ ຫຼື ໜ່ວຍງານອື່ນ
ທີ່ເຫັນຄວາມສໍາຄັນຂອງວຽກງານທີ່ກາໍລັງປະຕິບັດຢູ່ ແລະ ຈຳຕ້ອງເຂົ້າມາແຂ່ງຂັນ ເພື່ອຄວາມຢູ່ລອດໃນການປະຕິບັດວຽກງານນັ້ນໆ.
ສ່ວນການບໍລິຫານການພັດທະນາຄູ່ແຂ່ງຂ້ອນຂ້າງຈະຫາຍາກເນື່ອງຈາກເປັນວຽກງານ ຫຼື ພາລະກິດ
ທີ່ໃຊ້ງົບປະມານຂອງລັດຖະບານ, ຜົນຕອບແທນທີ່
ໄດ້ກໍຄືສະພາບຄວາມເປັນຢູ່ທີ່ດີຂອງປະຊາຊົນ, ຜົນຕອບແທນໃນແງ່ຈໍານວນເງິນນັ້ນບໍ່ມີຫຼາຍ.
ດັ່ງນັ້ນ, ຜູ້ທີ່ຈະເຂົ້າແຂ່ງຂັນນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ຄ່ອຍມີແຕ່ໃນຄວາມເປັນຈິງ
ການບໍລິຫານການພັດທະນາ ມີ ໜ່ວຍງານ ຫຼື ຄູ່ແຂ່ງຂັນກັນແລ້ວ.
ໃນການພັດທະນາ, ຈະມີປະສິດທິພາບ ແລະ
ປະສິດທິຜົນຫຼາຍກວ່າໜ່ວຍງານອື່ນໆ. ເນື່ອງຈາກວ່າ: ອົງການພັດທະນານັ້ນ ຈະມີຄວາມພະຍາຍາມ
ຕັ້ງໃຈປັບປຸງອົງການຂອງຕົນເອງ ໃຫ້ມີວິທີການບໍລິການ, ຜູ້ທີ່ມາໃຊ້ບໍລິການດີກວ່າໜ່ວຍງານອື່ນໆ.
ນັກພັດທະນາບໍລິຫານ ກໍຕ້ອງການພັດທະນາອົງການຂອງຕົນ ໃຫ້ຂະຫຍາຍຕົວ ເພື່ອບໍລິການສັງຄົມ
ໃຫ້ເປັນໄປຕາມວັດຖຸປະສົງຂອງແຜນການ.
1.2.3 ອົງການທີ່ມີລັກສະນະດຽວກັນມີຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ
ໃນຫຼາຍໆກິດຈະກຳ, ໜ່ວຍງານ ຫຼື ອົງການໜຶ່ງອົງການດຽວບໍ່ສາມາດທີ່ຈະປະຕິບັດວຽກງານ
ໃຫ້ບັນລຸຄວາມສໍາເລັດລຸລ່ວງໄປໄດ້, ນັ້ນກໍຕ້ອງໄດ້ອາໄສຄວາມຮ່ວມມື
ຈາກໜ່ວຍງານອື່ນໆ ຫຼື ຫຼາຍໆ ອົງການຊ່ວຍກັນ ຄົນ
ລະໄມ້ຄົນລະມືເຊັ່ນວ່າ
:
- ມີໂຄງການພັດທະນາຊົນນະບົດໂຄງການໜຶ່ງ
ທີ່ຕ້ອງການພັດທະນາຫມູ່ບ້ານແຫ່ງໜຶ່ງ ອາດຈະຕ້ອງໄດ້ອາໄສໜ່ວຍງານອື່ນໆ
ເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມ, ໃນນັ້ນ, ຈະປະກອບມີບໍລິສັດຕ່າງໆ
ເຊັ່ນ : ບໍລິສັດໄຟຟ້າລາວ, ບໍລິສັດຂົວທາງ, ບໍລິສັດກໍ່ສ້າງຊົນລະປະທານ, ບໍລິສັດກໍ່ສ້າງເຄຫາສະຖານ...
ຂອງແຂວງ, ສູນກາງ ຫຼື ບໍລິສັດເອກະຊົນ ຈໍານວນໜຶ່ງລົງໄປພັດທະນາເຂດຈຸດສຸມພັດທະນາ,
ໃຫ້ແຕ່ລະໂຄງການ ໄດ້ປະຕິບັດພາລະໜ້າທີ່ຂອງໃຜຂອງມັນຄື: ບໍລິສັດໄຟຟ້າໃຫ້ນຳເອົາໄຟຟ້າໄປຈໍາໝາຍຕາມຈຸດເປົ້າໝາຍທີ່ຕົນໄດ້ຮັບຜິດຊອບ,
ໂຄງການພັດທະນາການຜະລິດກະ ສິກຳຕ້ອງເຂົ້າເຕັກນິກ, ວິທະຍາສາດ, ວິຊາການທາງດ້ານກະສິກຳ
ລົງໄປໃນທາງການຜະລິດກະສິກຳ ແລະ ຂະແຫນງການອື່ນໆ ກໍຕ້ອງໄດ້ປະຕິບັດຕາມຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຕົນເຊັ່ນກັນ,
ເປັນຕົ້ນແມ່ນຂະແຫນງການສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ,
ຄົມມະນາຄົມ-ຂົນສົ່ງ, ການຄ້າ, ທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ຂະແຫນງການ ອື່ນໆ;
- ນອກຈາກນີ້,
ໃນຂັ້ນເມືອງ, ແຂວງ ກໍຕ້ອງໃຫ້ພະນັກງານວິຊາການ
ທີ່ມີຄວາມຮູ້ ຄວາມສາມາດ ລົງໄປໃຫ້ຄວາມຮູ້ທາງດ້ານວິຊາການຕ່າງໆ ໂດຍມີການປະສານງານຮ່ວມມືກັນປະຕິບັດ,
ຊຶ່ງມີການປະກອບສ່ວນລະຫວ່າງລັດ ແລະ ປະຊາຊົນ, ໂດຍການສະຫນັບສະຫນູນ
ຈາກເອກະຊົນ ແລະ ການຈັດຕັ້ງຂອງສັງຄົມອື່ນໆ ທີ່ຈະຮ່ວມມືກັນ ເປັນກໍາລັງແຮງຊຸກດັນ
ໃຫ້ການພັດທະນາຊົນນະບົດນັ້ນ ບັນລຸຜົນສໍາເລັດ, ເຮົາຈະສັງເກດເຫັນວ່າ:
ກິດຈະກໍາການພັດທະນາ ສ່ວນຫຼາຍຖືກກຳນົດຂຶ້ນມາເປັນຮູບ ຂອງແຜນພັດທະນາ ແລະ ແຍກເປັນໂຄງການພັດທະນາຍ່ອຍໆ
ແລະ ເປັນສິ່ງທີ່ຊັດເຈນແລ້ວວ່າ: ຕ້ອງອາໄສຄວາມຮ່ວມມື ຂອງໜ່ວຍງານ
ຈາກຫຼາຍພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ຖ້າຫາກພາກສ່ວນຕ່າງໆ
ບໍ່ຮ່ວມມືກັນແລ້ວ, ໂອກາດທີ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາຈະບັນລຸເປົ້າໝາຍຄົງເປັນໄປໄດ້ຍາກ,
ສະນັ້ນ, ການປະສານງານຮ່ວມມືກັນ
ຂອງອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຕ່າງໆ ຈຶ່ງເປັນເລື່ອງທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນບໍ່ໜ້ອຍ ຕໍ່ຜົນສໍາເລັດຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາ.
1.2.4
ສະຫະພາບແຮງງານ
ໃນບັນດາປະເທດ
ທີ່ມີການຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານເສດຖະກິດ ສະຫະພາບແຮງງານ ໄດ້ຖືວ່າ: ເປັນອົງການທີ່ປົກປ້ອງແຮງງານ
ໃຫ້ເປັນໄປຕາມກອບຂອງກົດໝາຍແຮງງານ,
ຈະເຫັນ ໄດ້ວ່າສະມາຊິກຂອງໜ່ວຍງານ ຫຼື ອົງການໜຶ່ງໆ ອາດລວມຕົວກັນ
ເປັນສະຫະພາບແຮງງານຂຶ້ນພາຍໃນອົງການນັ້ນເອງ, ຊຶ່ງອາດຈະມີທັງການຈົດທະບຽນ
ທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ແລະ ມີທັງກຸ່ມທີ່ລວມຕົວກັນຢ່າງບໍ່ເປັນທາງການ ຂະນະດຽວກັນສະມາຊິກ
ຂອງແຕ່ລະໜ່ວຍງານ ອາດເປັນສະມາຊິກຂອງກຸ່ມອາຊີບ ຂອງເຂົາເຊັ່ນ: ນັກກົດໝາຍ
ອາດເປັນສະມາຊິກສະມາຄົມ ກ່ຽວກັບກົດໝາຍ, ແພດ ອາດເປັນສະມາຊິກ
ຂອງສະມາຄົມເພດເປັນຕົ້ນ...
ສະຫະພາບແຮງງານດັ່ງກ່າວ
ມີຈຸດປະສົງເພື່ອມີການຕໍ່ລອງກັບຜູ້ປະກອບການ ຫຼື ຫົວໜ້າອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.
ໃນກໍລະນີທີ່ມີການ ໃຫ້ຄ່າແຮງງານ ຫຼື ການບໍລີການບໍ່ເປັນໄປຕາມລະບຽບການທີ່ກຳນົດໄວ້
ໂດຍມີຂັ້ນຕອນຕ່າງໆ ຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນກົດໝາຍແຮງງານ ຂອງປະເທດ.
1.2.5
ໜ່ວຍງານກຳກັບ ແລະ ກວດກາ
ໃນການດໍາເນີນກິດຈະກຳ
ທຸກປະເພດ ຍອມມີກະຕິກາກຳນົດໄວ້, ກະຕິກາຂອງສັງຄົມກໍານົດໄວ້ໃນຮູບ ຂອງກົດໝາຍ ບ້ານເມືອງ ທີ່ປະຊາຊົນ
ທຸກຄົນຕ້ອງຮັບຮູ້, ຈະປະຕິເສດວ່າ ເຮັດຜິດເພາະເຫດບໍ່ຮູ້ກົດໝາຍບໍ່ໄດ້.
ໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ ຂອງໜ່ວຍງານຕ່າງໆ ກໍເຊັ່ນດຽວກັນ ລັດຖະບານໄດ້ກໍານົດກອບກະຕິກາໄວ້
ເພື່ອເປັນແນວທາງທີ່ເປັນມາດຖານຮ່ວມກັນ ໂດຍສະເພາະ ເລື່ອງການໃຊ້ຈ່າຍງົບປະມານ, ວັດຖຸອຸປະກອນ ແລະ ເລື່ອງຂອງການບໍລິຫານງານບຸກຄົນ ນີ້ກໍເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າ:
ທຸກຢ່າງເປັນໄປຕາມຂັ້ນຕອນ ແລະ ເງື່ອນໄຂທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້. ສະນັ້ນ, ໜ່ວຍງານກຳກັບ ແລະ ກວດກາ ຈຶ່ງຕ້ອງມີການກວດກາ, ກຳກັບເປັນແຕ່ລະໄລຍະຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ
ໂດຍໜ່ວຍງານຂອງລັດດ້ວຍກັນເອງ. ໜ່ວຍງານທີ່ສໍາຄັນຢູ່ໃນ ສປປ ລາວເຮົາ ມີຄື: ຄະນະກໍາມະການກວດກາພັກ-ລັດ,
ຄະນະຈັດຕັ້ງສູນກາງພັກ, ອົງການກວດສອບແຫ່ງລັດ,
ກົມກວດກາ ຂອງກະຊວງຕ່າງໆ ຂັ້ນສູນກາງ ແລະ ອື່ນໆ. ໜ່ວຍງານເຫຼົ່ານີ້,
ຄືກັນກັບຜູ້ເຮັດໜ້າທີ່ຕີກອບ ແລະ
ຄອຍກຳກັບໃຫ້ເປັນໄປຕາມກະຕິກາທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້.
1.2.6
ຜູ້ຜະລິດ ແລະ ຈໍາໜ່າຍວັດຖຸອຸປະກອນ
ການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງແຕ່ລະອົງການ
ຕ້ອງອາໄສວັດຖຸອຸປະກອນ, ເຄື່ອງມືຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ເຈ້ຍ, ບິກ, ປາກກາ, ສໍດຳ, ເຄື່ອງຖ່າຍເອກະສານ,
ເຄື່ອງພິມດີດ ແລະ ອື່ນໆ ເຫຼົ່ານີ້ເປັນປັດໄຈນຳເຂົ້າ ທີ່ຈຳເປັນສໍາລັບການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງລັດຖະກອນ
ເພື່ອບັນລຸເປົ້າໝາຍຂອງອົງການ.
ນອກຈາກນີ້, ອຸປະກອນ ທີ່ສຳຄັນທາງວິຊາການປະກອບເຊັ່ນ:
ເຄື່ອງມືແພດຊະນິດຕ່າງໆ ຍິ່ງມີຄວາມສຳຄັນ ເພື່ອໄວ້ໃຊ້ບໍລິການຄົນເຈັບ ໃຫ້ທັນກັບເວລາ
ແລະ ອື່ນໆ. ສະນັ້ນ, ຜູ້ຜະລິດ ແລະ ຈຳໜ່າຍອຸປະກອນ, ເຄື່ອງມືຕ່າງໆເຫຼົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍຕໍ່ການປະຕິບັດໜ້າທີ່
ວຽກງານຂອງໜ່ວຍງານທີ່ຮັບຜິດຊອບການບໍລິຫານການພັດທະນາ.
ທັງໝົດທີ່ໄດ້ເວົ້າມານັ້ນ, ເປັນປັດໄຈທີ່ຢູ່ພາຍໃນຊຶ່ງມີອິດທິພົນຕໍ່ການບໍລິຫານ
ການພັດທະນາຫຼາຍນ້ອຍຕ່າງກັນ, ການທີ່ມີຄວາມສົນໃຈເຖິງປັດໄຈຕ່າງໆ
ທີ່ເວົ້າມາມີການຄາດຄະເນເຖິງການປຽນແປງຂອງປັດໄຈເຫຼົ່ານັ້ນ ມີການປ່ຽນແປງໃນທາງທີ່ເກີດຜົນປະໂຫຍດຕໍ່ອົງ
ການ. ຫາກເຮົາເຮັດໄດ້ ມັນຈະຊ່ວຍໃຫ້ການບໍລິຫານການພັດທະນາ ບັນລຸເປົ້າໝາຍໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ
ແລະ ມີປະສິດທິພາບສູງຂຶ້ນ.
II. ການພົວພັນລະຫວ່າງສະພາບແວດລ້ອມອົງການກັບອົງການ
ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ, ການພົວພັນ ລະຫວ່າງ
ສະພາບແວດລ້ອມອົງການກັບອົງການ ມັກມີ 3 ລັກສະນະ ໃນເວລາດຽວກັນ ຄື: ການພົວພັນທາງກົງ, ການພົວພັນທາງອ້ອມ ແລະ
ການພົວພັນແບບຕອບໂຕ້ ຊຶ່ງແຕ່ລະການພົວພັນ ຈະມີຄວາມໝາຍສະຫຼັບສັບຊ້ອນກັນໄປຄົນລະຢ່າງ
ແຕ່ທັງໝົດນີ້ແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນ ແລະ ມີການພົວພັນກັນຢ່າງສະໜິດແໜ້ນ.
2.1 ການພົວພັນທາງກົງ
ການພົວພັນທາງກົງ
ເປັນການພົວພັນ ທີ່ສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກ ແລະ ພາຍໃນ ມີຕໍ່ອົງການໂດຍກົງ ເຊັ່ນວ່າ:
ການປ່ຽນແປງທາງເຕັກໂນໂລຊີ ອາດມີຜົນສະທ້ອນໂດຍກົງຕໍ່ອົງການ, ການປ່ຽນແປງທາງດ້ານກົດໝາຍ,
ຂໍ້ບັງຄັບກ່ຽວກັບອົງການລະດັບເມືອງ ຈະມີຜົນໂດຍກົງຕໍ່ໂຄງສ້າງ ແລະ
ການປະຕິບັດວຽກງານ ຂອງອົງການບໍລິຫານລະດັບເມືອງ, ການປ່ຽນແປງອັດຕາແລກປ່ຽນເງິນກີບກັບເງິນໂດລາຂຶ້ນ-ລົງ ກໍມີຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ໜ່ວຍງານທີ່ຮັບຜິດຊອບໂຄງການພັດທະນາຕ່າງໆ,
ການປ່ຽນແປງເລື່ອງການພົວພັນລະຫວ່າງປະເທດ ກໍມີຜົນໂດຍກົງຕໍ່ອົງການ ແລະ
ໜ່ວຍງານ ທີ່ກ່ຽວຂອ້ງເປັນຕົ້ນ.
2.2 ການພົວພັນທາງອ້ອມ
ການພົວພັນທາງອ້ອມ
ເປັນການພົວພັນ ທີ່ສະພາບສະພາບແວດລ້ອພາຍນອກ ມີຕໍ່ອົງການ ໂດຍຜ່ານສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນ ນັ້ນກໍຄືການປ່ຽນແປງສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກ
ຈະກໍໃຫ້ເກີດການປ່ຽນແປງສະພາບແວດລອ້ມພາຍໃນ ແລະ ໃນທີ່ສຸດກໍຈະມີຜົນກະທົບຕໍ່ອົງການ
ເຊັ່ນວ່າ: ຄວາມກ້າວໜ້າທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີ ອາດເຮັດໃຫ້ໜ່ວຍງານກຳກັບ ແລະ ກວດສອບ
ສາມາດຄົ້ນຫາວິເຄາະຂໍ້ມູນ ໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງ ແລະ ໄວຂຶ້ນ, ການກໍາກັບ
ແລະ ກວດສອບການເຮັດວຽກງານຂອງອົງການ ຈຶ່ງສາມາດເຮັດໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງ ແລະ ໄວຂຶ້ນ,
ອົງການຈຶ່ງມີຄວາມຈໍາເປັນ ຈະຕອ້ງໄດ້ປັບປຸງໃຫ້ທັນກັບສະພາບນັ້ນດ້ວຍ. ໃນກໍລະນີ,
ສະພາບເສດຖະກິດຕົກຕໍ່າ ອາດເປັນຜົນໃຫ້ຜູ້ຜະລິດ ແລະ ຈໍາໜ່າຍສິນຄ້າ
ວັດສະດຸອຸປະກອນຕ່າງໆ ຈໍາຕ້ອງຢຸດຕິກິດຈະການໄປ ສິນຄ້າ ແລະ ອຸປະກອນ ທີ່ເຄີຍສັ່ງຊື້
ກໍຕອ້ງໄດ້ສັ່ງຊື້ຈາກບ່ອນອື່ນ ຊຶ່ງອາດເປັນສາເຫດໜຶ່ງທີ່ຄູ່ແຂ່ງຂັນຈະກັກຕຸນສິນຄ້າໄວ້ໝົດກໍເປັນໄປໄດ້.
2.3
ການພົວພັນແບບຕອບໂຕ້
ການພົວພັນແບບຕອບໂຕ້ ເປັນການພົວພັນສອງທາງດ້ວຍກັນຄື:
ໃນຂະນະທີ່ສະພາບ ແວດລອ້ມພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ ມີອິດທິພົນຕໍ່ອົງການ, ບາງເທື່ອອົງການເອງ
ກໍອາດມີອິດທິພົນຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ ໃນເວລາດຽວກັນດ້ວຍ.
ຕົວຢ່າງ : ໃນວັດທະນະທໍາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອຖື ຂອງສັງຄົມ ອາດເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນ ບໍ່ນິຍົມການໃຊ້ບໍລິການຕ່າງໆ ເຊັ່ນວ່າ: ໜ່ວຍງານວາງແຜນຄອບຄົວໄປປຸກລະດົມຂົນຂວາຍໃຫ້ປະຊາຊົນປ່ຽນແປງຄວາມເຊື່ອຖື ໃໝ່ວ່າ: ການວາງແຜນຄອບຄົວ ຫຼື ການໃຊ້ບໍລິການການຄຸມກໍາເນີດຈະເຮັດໃຫ້ມີລູກຫ່າງ, ການມີລູກຫ່າງ ຫຼື ມີລູກໜ້ອຍຄົນ ຈະຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ສຸຂະພາບຂອງແມ່ ແລະ ລູກແຂງແຮງ, ອຸດົມສົມບູນ, ປະຢັດລາຍຈ່າຍທາງເສດຖະກິດຄອບຄົວ, ມີລູກໜ້ອຍ ລູກທຸກໆຄົນຈະໄດ້ດີ, ມີຄຸນນະພາບຊີວິດດີກວ່າມີລູກຫຼາຍຄົນ ຖ້າມີລູກຫຼາຍຄົນແລ້ວ, ຄອບ ຄົວກໍຈະລໍາບາກກວ່າ ເປັນຕົ້ນ ເຮົາຈະເຫັນໄດ້ວ່າ: ລັກສະນະການພົວພັນທີ່ໄດ້ເວົ້າມາຂ້າງເທິງນັ້ນ ບໍ່ແມ່ນມີສະເພາະແຕ່ສະພາບແວດລ້ອມກັບອົງການເທົ່ານັ້ນ, ອົງປະກອບຕ່າງໆ ຂອງສະພາບແວດລ້ອມ ກໍອາດມີການພົວພັນເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນຕະຫຼອດເວລາ.
III. ປະເພດຂອງສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາ
ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາ
ອາດແບ່ງອອກເປັນຫຼາຍປະເພດແຕກຕ່າງໆ ຄື:
- ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາທີ່ແບ່ງຕາມເວລາ
ແລະ ສະຖານທີ່.
- ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາທີ່ແບ່ງຕາມສະເພາະດ້ານ
ເຊັ່ນ: ສະພາບແວດລ້ອມທງດ້ານການເມືອງ, ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມ
ສະພາບແວດລ້ອມທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດຍັງແບ່ງອອກໄດ້ເປັນ
ສະພາບແວດລ້ອມທງດ້ານເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດພາຍນອກ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມທາງດ້ານເສດຖະກິດພາຍໃນ.
- ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິການການພັດທະນາທີ່ແບ່ງຕາມຄວາມຄົງທີ່-ເຄື່ອນທີ່
(ປ່ຽນແປງ).
- ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາທີ່ແບ່ງຕາມຜົນກະທົບ.
ແຕ່ໃນນີ້ຜູ້ຂຽນຈະໄດ້ກ່າວສະເພາະສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາທີ່ແບ່ງຕາມສະເພາະດ້ານ
ແລະ ແບ່ງຕາມຜົນກະທົບເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາເຫຼົ່ານີ້ ອາດຈະແບ່ງອອກເປັນ
3 ປະເພດ ຄື: (ຕິນ ປັດຍາພຶດຕາ, 2010.ໜ້າ 76).
1)
ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາຈາກພາຍນອກປະເທດອັນໄດ້ແກ່
ປະຊາກອນ, ເຕັກໂນໂລຊີກາຍຍະພາບ ແລະ ຊິວະພາບ ສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນທາງດ້ານສັງຄົມ ແລະ
ອຸດົມການ ເປັນຕົ້ນ;
2)
ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິການການພັດທະນາພາຍໃນປະເທດ
ອັນໄດ້ແກ່ ສະພາບແວດລ້ອມທາງດ້ານການເມືອງ, ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມຂອງປະເທດ;
3)
ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາໃນອົງການ
ເຊິ່ງລວມເຖິງປະຕິກິລິຍາໂຕ້ຕອບ ຫຼື ຄວາມຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງອົງການ ແລະ ບຸກຄົນ,
ຄວາມຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງບົດບາດທີ່ອົງການມອບໃຫ້ບຸກຄົນ ແລະ ບຸກຄະລິກະພາບຂອງບຸກຄົນ ແລະ
ຄວາມຂັດແຍ້ງລະຫວ່າງຄວາມຄາດຫວັງຂອງອົງການ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການຂອງບຸກຄົນ
ທັງນີ້ລວມເຖິງສະຖານະການຕ່າງໆ ພາຍໃນອົງການດ້ວຍ ແລະ ປະຕິກິລິຍາໂຕ້ຕອບ ຫຼື
ຄວາມຂັດແຍ້ງດັ່ງກ່າວນີ້ເອງທີ່ເປັນບໍເກີດຂອງພຶດຕິກຳ (ທີ່ພັດທະນາ ຫຼື ບໍພັດທະນາ).
IV. ຜົນກະທົບຂອງສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາຕໍ່ພຶດຕິ
ກໍາການພັດທະນາ ຫຼື ບໍພັດທະນາ
ຜົນກະທົບຂອງສະພາບແວດລ້ອມຂອງການບໍລິການກາພັດທະນາທີ່ຈະນຳມາກ່າວໃນນີ້ໄດ້ແກ່
ຜົນກະທົບຂອງສະພາບແວດລ້ອມຈາກພາຍນອກປະເທດ, ຜົນກະທົບຈາກປະຊາກອນ, ຜົນກະທົບຈາກເຕັກໂນໂລຊີກາຍຍະພາບ ແລະ ຊີວະພາບ,
ຜົນກະທົບຈາກສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນທາງສັງຄົມ, ຜົນກະທົບຈາກອຸດົມການ, ຜົນກະທົບຈາກການເມືອງ,
ຜົນກະທົບຈາກເສດຖະກິດ, ຜົນກະທົບຈາກສັງຄົມ ແລະ
ຜົນກະທົບທີ່ເກີດຈາກປະຕິກິລິຍາໂຕ້ຕອບລະຫວ່າງອົງການ ແລະ ບຸກຄົນ ດັ່ງລາຍລະອຽດລຸ່ມນີ້: (ຕິນ
ປັດຍາພຶດຕາ, 2010. ໜ້າ 78-95).
4.1 ຜົນກະທົບຂອງສະພາບແວດລ້ອມຈາກພາຍນອກປະເທດ
ຜົນກະທົບຂອງສະພາບແວດລ້ອມຈາກພາຍນອກປະເທດທີ່ມີອິດທິພົນເໜືອການບໍລິຫານການພັດທະນານັ້ນ
ອາດຈະພິຈາລະນາໄດ້ຈາກຜົນງານຂອງ ແອລວິນ ທອຟເລີ (Alvin
Toffler), ຈອນ ເນສບິຕ (John
Naisbitt), ແດນ້ຽວ ເບລ (Daniel Bell).
4.2 ຜົນກະທົບຈາກປະຊາກອນ
ການປ່ຽນແປງຂອງປະຊາກອນທັງໃນດ້ານຈຳນວນ ແລະ
ອົງປະກອບຂອງປະຊາກອນຍ່ອມມີຜົນກະທົບຕໍ່ລາຍໄດ້ ແລະ ການຈ້າງງານ
ຕະຫຼອດຈົນມີຜົນກະທົບຕໍ່ການກຳນົດນະໂຍບາຍ ແລະ ການນຳນະໂຍບາຍພັດທະນາໄປປະຕິບັດ.
ປະການທຳອິດ ການທີ່ຈຳນວນປະຊາກອນເພີ່ມຂຶ້ນ ຈະມີຜົນກະທົບທັງນະໂຍບາຍການຜະລິດເພື່ອລ້ຽງຜູ້ຄົນເຫຼົ່ານັ້ນ.
ດັ່ງທີ່ ໂຣເບີດ ມັຣທັລ
(Robert Malthus ໄດ້ຂຽນຄຳທຳນາຍໄວ້ໃນໜັງສື Essay on Population ຊຶ່ງຕິພີມໃນປີ ຄສ 1798) ຖ້າຄຳທຳນາຍເປັນຈິງແລ້ວ ຈຳນວນຄົນຈະເພີ່ມຂຶ້ນໄວກວ່າຄວາມສາມາດຂອງຄົນທີ່ຈະຜະລິດອາຫານລ້ຽງດູຜູ້ຄົນເຫຼົ່ານັ້ນ ແລະ ຈາກຂໍ້ມູນໃນປັດຈຸບັນນັ້ນພົບວ່າ
ເຖິງຄຳທຳນາຍຂອງ Robert Malthus ຈະບໍ່ເປັນຈິງໃນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ໃນປະເທດທີ່ກຳລັງພັດທະນາໃນອາຊີ, ອາຟຣິກກາ ແລະ ອາເມລິ ກາບາງປະເທດນັ້ນ
ນັບວ່າເປັນຈິງ, ປະການທີສອງ ການທີ່ຈຳນວນຄົນເພີ່ມຂຶ້ນຈະເຮັດໃຫ້ມີມົນລະພິດ
ແລະ ປະການສຸດທ້າຍ ການທີ່ຈຳນວນປະຊາກອນເພີ່ມຂຶ້ນຍ່ອມເປັນການບັງຄັບໃຫ້ລັດຖະບານທຸກລະດັບ
( ລັດຖະບານກາງ, ລັດຖະບານທ້ອງຖິ່ນ)
ຕ້ອງຈັດຫາບໍລິການທີ່ຈຳເປັນຕໍ່ການດຳລົງຊິວິດ ເປັນຕົ້ນການສຶກສາ, ການມີວຽກເຮັດງານທໍາ, ການແພດ ແລະ ສາທາລະນະສຸກ,
ສະຖານທີ່ພັກຜ່ອນຍ່ອນໃຈ, ການຄົມມະນາຄົມ ແລະ ການຂົນສົ່ງ.
ສຳລັບຜົນກະທົບຈາກປະຊາກອນໃນດ້ານອົງປະກອບຂອງປະຊາກອນນັ້ນ ຈະເຫັນໄດ້ວ່າ
ຫາກມີປະຊາກອນໃນໄວກ່ອນຮຽນ ແລະ ໄວສູງອາຍຸຫຼາຍເກີນໄປ ກໍຈະເປັນພາລະແກ່ປະຊາກອນທີ່ຢູ່ໃນໄວເຮັດວຽກເຊິ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ທຳມາຫາກິນເພື່ອລ້ຽງດູຄົນ.
4.3 ຜົນກະທົບຈາກເຕັກໂນໂລຊີກາຍຍະພາບ
ແລະ ຊີວະພາບ
ໂລກໃນປັດຈຸບັນ ໄດ້ຊື່ວ່າເປັນໂລກຂອງເຕັກນິກ ຫຼື ເຕັກໂນໂລຊີ
ຍົກຕົວຢ່າງເຊັ່ນ: ທີອໍໂດ ຣອສແຊກ
(Theodore Roszak) ເອີ້ນສັງຄົມປັດຈຸບັນວ່າ
ເປັນສັງຄົມຂອງຜູ້ຊ່ຽວຊານທາງເຕັກນິກ
(technocratic
society) ຜູ້ຊ່ຽວຊານທາງດ້ານເຕັກນິກນີ້
ຈະບໍໃຊ້ພວກຊ້າຍ ຫຼື ຂວາ ພວກນີ້ຈະຢູ່ເໜືອອຸດົມການ ຫຼື
ຍຶດເອົາສາດຂອງຕົນເປັນອຸດົມການເລີຍ ແລະ ເນັ້ນຄວາມແນ່ນອນທາງເຕັກນິກເປັນຫຼັກ; ວິກເຕີ
ຊີ ເຟີຄິດ
(Victor C. Ferkiss) ຍົກໃຫ້ເຫັນທິດທາງຊຶ່ງມະນຸດຈະຕ້ອງກ້າວໄປ
ຫາກມີຈຸດປະສົງທີ່ຈະພົບກັບຄວາມທ້າທາຍຂອງການປ່ຽນແປງທາງເຕັກໂນໂລຊີ ນັ້ນກໍຄື ຄົນເຕັກໂນໂລຊີ (Technological man) ຈະຕ້ອງເປັນນາຍຂອງຕົນເອງ
ບໍ່ຍອມຕົກເປັນທາດຂອງເຕັກໂນໂລຊີ ຄົນເຕັກໂນໂລຊີຈະຕ້ອງບໍ່ກາຍເປັນຊົນຊັ້ນປົກຄອງເອງ ແລະ
ຄົນເຕັກໂນໂລຊີ ຕ້ອງເປັນຄົນທີ່ເຂົ້າກັນໄດ້ກັບວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ; ຊິກນິວ
ເບນຊິດກີ້
(Zbigniew Brzezinski) ເອີ້ນປັນຈຸບັນວ່າເປັນສັງຄົມເຕັກໂນໂທຣນິກ (Technetronic) ຊຶ່ງໝາຍເຖິງສັງຄົມທີ່ນໍາເອົາເຕັກໂນໂລຊີ
ແລະ ອີເລັກໂຕຼນິກທີ່ປະສານສອດຄ່ອງກັນມາໃຊ້.
4.4 ຜົນກະທົບຈາກສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນທາງສັງຄົມ
ສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນທາງສັງຄົມອາດລວມໄປເຖິງບໍລິສັດ,
ສະຫະພາບທາງດ້ານແຮງງານ, ກຸ່ມຜົນປະໂຫຍດ ຕະຫຼອດຈົນຮອດໂຄງການໃຫ້ຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຕ່າງປະເທດ
ຊຶ່ງສະພາບແວດລ້ອມເຫຼົ່ານີ້ ຍ່ອມມີຜົນກະທົບຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາ (ການບໍລິຫານການພັດທະນາກໍເປັນສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນທາງສັງຄົມດ້ວຍຄືກັນ)
ແລະ ພຶດຕິກຳຂອງອົງການ ແລະ ພະນັກງານ-ລັດຖະກອນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງບໍ່ຕ້ອງສົງໄສ.
- ບໍລິສັດ ເປັນສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນທາງສັງຄົມ
ທີ່ມີຜົນກະທົບຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາ ແລະ ພຶດຕິກຳຂອງອົງການ ແລະ
ບຸກຄົນບໍ່ໜ້ອຍໄປກວ່າເຕັກໂນໂລຊີກາຍຍະພາບ ແລະ ຊີວະພາບ ເພາະບໍລິສັດບໍ່ພຽງແຕ່ຈະເຮັດໃຫ້ກຳມະສິດປ່ຽນມືຈາກການດຳເນີນງານຂອງລະບົບການເຮັດທຸລະກິິດແບບຄອບຄົວເທົ່ານັ້ນ
ແຕ່ຍັງເປັນຄູ່ແຂ່ງ ຫຼື ຜູ້ໃຫ້ຄວາມຮ່ວມມືກັບລັດຖະບານໃນການທີ່ຈະຈັດຫາສິນຄ້າ ແລະ
ການບໍລິການໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ. ສະນັ້ນ, ຫາກບໍລິສັດຢູ່ໃນຖານະທີ່ບໍ່ໝັ້ນຄົງ ຫຼື
ສະແດງຄວາມເປັນປໍລະປັກກັບລັດຖະບານ
ກໍຍ່ອມທີ່ຈະສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາຕະຫຼອດຈົນຮອດຊັບສິນຂອງປະຊາຊົນ,
ການທີ່ລັດບໍ່ໝັ້ນຄົງ, ການທີ່ບາງຄົນບາງກຸ່ມພະຍາຍາມເຮັດທຸລະກິດນອກລະບົບ,
ຕະຫຼອດຈົນຮອດບໍລິສັດຕ່າງໆ ພະຍາຍາມຊອກຫາວິທີຫຼີກລ່ຽງບໍ່ຍອມຈ່າຍພາສີໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານຕາມຄວາມເປັນຈິງ
ລ້ວນແຕ່ມີຜົນກະທົບຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາທັງໝົດ.
-
ສະຫະພາບແຮງງານ
ເປັນສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນອີກປະການໜຶ່ງທີ່ມີອິດທິພົນເໜືອການບໍລິຫານການພັດທະນາ.ການເຈລະຈາຕໍ່ລອງລະຫວ່າງນາຍຈ້າງ
ແລະ ລູກຈ້າງ ຕະຫຼອດເຖິງການນັດຢຸດງານ ຫຼື ການຊຸມນຸມປະທ້ວງເມື່ອເກີດຂຶ້ນແລ້ວບໍພຽງແຕ່ລັດຖະບານເທົ່ານັ້ນທີ່ຈະຕ້ອງຮັບພາລະໜັກ,
ແຕ່ນາຍຈ້າງ, ປະຊາຊົນ ແລະ ຕະຫຼອດຮອດຜູ້ປະທ້ວງເອງກໍຍ່ອມໄດ້ຮັບຄວາມເດືອດຮ້ອນໄປນຳດ້ວຍ.
- ກຸ່ມຜົນປະໂຫຍດ
ກຸ່ມນີ້ມີຫຼາຍຢູ່ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍມີຫຼາຍກຸ່ມດ້ວຍກັນ ແຕ່ກຸ່ມຜົນປະໂຫຍດທີ່ສໍາຄັນທີ່ສຸດຄື
ກຸ່ມພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ ແລະ ທະຫານ ແລະ ຕຳຫຼວດ, ກຸ່ມພໍ່ຄ້າ ຫຼື ນັກລົງທຶນ ແລະ ເມື່ອຖ້າພິຈາລະນາໃຫ້ດີແລ້ວຈະເຫັນວ່າພະນັກນັກງານ-ລັດຖະກອນ
ຈະມີອຳນາດ ແລະ ມີບົດບາດກວ່າ ສ່ວນພໍຄ້າ ຫຼື ນັກລົງທຶນຈະມີເງິນ ຫາກພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ
ແລະ ພໍ່ຄ້າ ຫຼື ນັກລົງທຶນຫາກຫັນມາຮ່ວມມືກັນຢ່າງໜ້ຽວແໜ້ນ ແລະ
ຮັກສາແຕ່ປະໂຫຍດຂອງພວກຕົນແລ້ວ ຊະຕາກຳຂອງປະເທດຊາດ ແລະ
ສິດທິເສລີພາບຂອງປະຊາຊົນຄົງຈະຕົກຢູ່ໃນຖານະທີ່ລຳບາກ ແລະ
ຈະຂັດກັບປັດຊະຍາການບໍລິຫານການພັດທະນາເປັນຢ່າງຍິ່ງ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ພະນັກງານ-ລັດຖະ
ກອນ ແລະ ພໍ່ຄ້າ ຫຼື ນັກລົງທຶນ ກໍນັບວ່າເປັນສິ່ງຈຳເປັນສຳລັບການພັດທະນາປະເທດຊາດ
ເພາະບຸກຄົນເຫຼົ່ານັ້ນ ຄືຜູ້ “ປະກອບການ” ດັ່ງນັ້ນ, ການພັດທະນາປະເທດຊາດທີ່ແທ້ຈິງຄວນເນັ້ນທີ່ຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຂອງຂອງປະຊາຊົນ
ແລະ ປະເທດຊາດເປັນຕົ້ນຕໍ.
- ໂຄງການໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ຕ່າງປະເທດ ມີປະໂຫຍດຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາທັ້ງໃນແງ່ຂອງສາຂາວິຊາ
ແລະ ໃນແງ່ຂອງກິດຈະການ ຫຼື ຂະບວນການ ໃນແງ່ຂອງສາຂາວິຊານັ້ນ ປະເທດລາວໄດ້ຮັບຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຈາກເພື່ອນມິດປະເທດໃນການສົ່ງຄົນໄປຝຶກອົບຮົມ
ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບການບໍລິຫານລັດຖະກິດ, ການບໍລິຫານລັດຖະກິດປຽບທຽບ ແລະ ການບໍລິຫານການພັດທະນາເປັນຈຳນວນຫຼາຍ.
ສ່ວນການບໍລິຫານການພັດທະນາໃນແງ່ຂອງກິດຈະກໍາ ແລະ ຂະບວນການນັ້ນ ຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອລ້າ, ການປປ່ອຍເງິນກູ້ດອກເບ້ຍຕ່ຳ ແລະ ໄລຍະປົດໜີ້ (grace period) ຍາວກໍດີ ແລະ ຕະລອດຮອດຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອທາງດ້ານການທະຫານ
ແລະ ຕຳຫຼວດກໍລ້ວນແຕ່ເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ປະເທດທັງໝົດ. ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງໃນໄລຍະທີ່ປະເທດເຮົາຂາດຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນ
ທີ່ຂາດຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ, ຂາດແບບວິທີການບໍລິຫານຈັດການ, ເງິນ
ແລະ ວັດຖຸ ເພີື່ອໃຊ້ໃນການພັດທະນາປະເທດ.
4.5 ຜົນກະທົບຈາກອຸດົມການ
ອຸດົມການ ໝາຍເຖິງ ແບບຢ່າງຄວາມຄິດເຫັນຄວາມເຊື່ອ,
ລວມທັງວິທີການຄິດອັນເປັນລັກສະນະຂອງກຸ່ມຄົນ ເຊັ່ນ: ຊາດ, ຊົນຊັ້ນ, ວັດທະນະທຳ, ກຸ່ມວິຊາຊີບ
ຫຼື ກຸ່ມອາຊີບ, ນິກາຍສາດສະໜາ ແລະ ພັກການເມືອງ.
ອຸດົມການເປັນສະພາບແວດລ້ອມອີກປະການໜຶ່ງທີ່ມີຜົນກະທົບຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາ,
ອຸດົມການທີ່ເນັ້ນການເຮັດວຽກໜັກ, ປະຢັດ ແລະ ແຂ່ງຂັນກັນ ຫຼື ຈັນຍາບັນ ຈະມີຜົນກະທົບທີ່ແຕກຕ່າງໄປຈາກອຸດົມການ,
ຈັນຍາບັນແບບສັງຄົມ (social
ethic) ທີ່ເນັ້ນເຊື່ອໃນກຸ່ມການເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງອົງການຄວາມເຊື່ອໃນວິທະຍາສາດ
ແລະ ຍົກຍ້ອງອົງການຫຼາຍເກີນໄປຈົນຂາດຄວາມເປັນຕົວຕົນຂອງຕົນເອງ.
4.6 ຜົນກະທົບທາງດ້ານການເມືອງ
ຜົນກະທົບທາງດ້ານການເມືອງທີ່ມີອິດທິພົນເໜືອການບໍລິຫານການພັດທະນານັ້ນ ເປັນທີ່ເຫັນໄດ້ຊັດເຈນວ່າ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ ລັດຖະບານເລີ່ມນຳເອົາແນວທາງການເມືອງ ນຳເສດຖະກິດການບໍລິຫານ ແລະ ອື່ນໆ ທັ້ງນີ້ດ້ວຍເຫດ ຜົນທີ່ວ່າ ການເມືອງຈະສາມາດຊ່ວຍໃຫ້ການກຳນົດນະໂຍບາຍພັດທະນາ ການປະຕິບັດຕາມນະໂຍບາຍການພັດທະນາ ແລະ ການປະເມີນຜົນນະໂຍບາຍພັດທະນາເປັນໄປຢ່າງສະດວກ. ນອກຈາກນັ້ນ, ການເມືອງຍັງສາມາດກະຈ່າຍຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ລາຍໄດ້ອອກໄປຢ່າງທົ່ວເຖິງ ແລະ ເປັນທຳໄດ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ເພາະແທ້ຈິງແລ້ວການເມືອງໝາຍເຖິງ ໃຜໄດ້ຫຍັງ, ເມື່ອໃດ, ແບບໃດ ແລະ ຫຼາຍນ້ອຍພຽງໃດ. ນອກຈາກນີ້, ປະເດັນຂອງການມີສະຖຽນລະພາບ ແລະ ບໍມີສະຖຽນລະພາບຂອງການເມືອງກໍມີອິດທິພົນເປັນຈຳນວນຫຼາຍຕໍ່ໂຄງການພັດທະນາລັດຖະບານ ຫຼື ເວົ້່າອີກຢ່າງໜຶ່ງວ່າ ການເມືອງທີ່ມີສະຖຽນລະພາບ ຈະເອື້ອອຳນວຍຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນານັ້ນເອງ.
4.7 ຜົນກະທົບຈາກເສດຖະກິດ
ຈາການປະເມີນຜົນການພັດທະນາຕາມແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ
ແລະ ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ 5 ໃນແຕ່ລະໄລຍະ
ເຫັນວ່າການພັດທະນາປະເທດ ໄດ້ຊ່ວຍກະຕຸ້ນ ແລະ
ຊ່ວຍຍົກລະດັບຖານະທາງດ້ານເສດຖະກິດຂອງປະເທດ ແລະ ຄວາມເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນໃຫ້ສູງຂຶ້ນຢ່າງເຫັນໄດ້ຊັດ.
ແນວໃດກໍຕາມແຕ່ເມື່ອເຂົ້າໄປເບີ່ງໃນລະດັບຈຸລະພາກແລ້ວ
ກັບປະກົດວ່າປະຊາຊົນຍັງທຸກຈົນເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ເຊິ່ງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າການແບ່ງປັນຜົນຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາຍັງບໍ່ເໝາະສົມ
ແລະ ເປັນທຳ ຫຼື ຈະເວົ້າອີກຢ່າງໜຶ່ງວ່າ ເສດຖະກິດມີຜົນກະທົບຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາ
ນັ້ນກໍຄືສາມາດເຮັດໃຫ້ຄົນບາງຄົນລວຍຂຶ້ນ ແລະ ຄົນບາງຄົນທຸກຈົນລົງ
4.8 ຜົນກະທົບຈາກສັງຄົມ
ຜົນກະທົບຈາກສັງຄົມ ຈະມີອິດທິພົນຫຼາຍຢ່າງຕໍ່ກັບການບໍລິຫານການພັດທະນາ
ຍົກຕົວຢ່າງ: ຖ້າສັງຄົມໃດໜື່ງຫາກການເນັ້ນຊົນຊັ້ນທາງສັງຄົມຫຼາຍເກີນໄປ ກໍຈະກະທົບກະເທືອນເຖິງຄວາມສະເໝີພາບ,
ເຊິ່ງເປັນຫົວໃຈປະການໜຶ່ງຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນາ, ລັກສະນະຜະເດັດການ ຫຼື
ຕໍ່ຕ້ານດ້ານປະຊາທິປະໄຕອາດເປັນຜົນເສຍຕໍ່ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງປະຊາຊົນໃນຂະບວນການບໍລິຫານການພັດທະນາ
ແລະ ໂຄງສ້າງສັງຄົມທີ່ບໍ່ເຂັ້ມແຂງອາດເຮັດໃຫ້ຜູ້ບໍລິຫານການພັດທະນາຂາດຮັບຄວາມຜິດຊອບ,
ຂາດການປະສານງານ, ອັນຈະເປັນຜົນເສຍຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາໂດຍສ່ວນຮ່ວມ ເປັນຕົ້ນ.
4.9 ຜົນກະທົບທີ່ເກີດຈາກປະຕິກິລິຍາໃຫ້ໂຕ້ຕອບລະຫວ່າງອົົງການ
ແລະ ບຸກຄົນ
ຜົນກະທົບທີ່ເກີດຈາກປະຕິກິລິຍາໂຕ້ຕອບລະຫວ່າງອົົງການ ແລະ ບຸກຄົນ ຈະເຫັນໄດ້ວ່າ
ນອກຈາກພຶດຕິກຳພັດທະນາ ຫຼື ບໍ່ພັດທະນາຂອງບຸກຄົນ ຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກສະພາບແວດລ້ອມຈາກນອກປະເທດ,
ປະຊາກອນ, ເຕັກໂນໂລຊີກາຍຍະພາບ ແລະ ຊີວະພາບ ສິ່ງປະດິດຄິດຄົ້ນທາງສັງຄົມ, ອຸດົມການ, ການເມືອງ, ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມແລ້ວ ຍັງໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກການປະຕິກິລິຍາ
ທີ່ໄດ້ໂຕ້ຕອບລະຫວ່າງອົງການ, ກຸ່ມ ແລະ ບຸກຄົນດ້ວຍ. ຜົນກະທົບອັນສຸດທ້າຍນີ້ ໄດ້ອະທິບາຍວ່າ
ໂດຍທຳມະຊາດແລ້ວ ອົງການຈະຂັດແຍ້ງກັບຄົນຢູ່ສະເໝີ ບົດບາດທີ່ອົງການມອບໃຫ້ຄົນ ກໍມັກຈະຂັດກັບບຸກຄະລິກກະພາບຂອງຄົນ
ແລະ ຄວາມຄາດຫວັງທີ່ອົງການຄິດຈະໄດ້ຮັບຈາກຄົນ ກໍມັກຈະຂັດກັບຄວາມຕ້ອງການສ່ວນຕົວຂອງບຸກຄົນເຫຼົ່ານັ້ນ.
ສະນັ້ນ, ພຶດຕິກຳພັດທະນາ ຫຼື ບໍ່ພັດທະນາຂອງບຸກຄົນ ຈຶ່ງເປັນຜົນຕໍ່ປະຕິກິລິຍາໂຕ້ຕອບດັ່ງກ່າວ
ຕະຫຼອດຈົນສະຖານະການໃນຂະນະໃດຂະນະໜຶ່ງດ້ວຍ. ໂດຍລວມແລ້ວ, ອົງການທຸກອົງການເປັນຜະເດັດການ
ສິ່ງໃດກໍຕາມທີ່ຈະເປັນປະໂຫຍດແກ່ອົງການ, ອົງການຈະຮັບເອົາໄວ້
ສ່ວນໃດທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ອົງການເສຍປະໂຫຍດອົງການຈະພະຍາຍາມດັນອອກ ຫຼື ກຳຈັດອອກໄປໃຫ້ພົ້ນ,
ຍິ່ງໄປກວ່າ ຖ້າພິຈາລະ ນາໃຫ້ດີແລ້ວຈະເຫັນໄດ້ວ່າ ອົງການມີອິດທິຜົນເໜືອຄົນຕັ້ງແຕ່ເກີດຈົນຕາຍ.
ສະນັ້ນ, ຄົນທີ່ສາມາດປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບອົງການໄດ້ ຈຶ່ງມັກມີຄວາມຈະເລີນກ້າວໜ້າ ແລະ
ເປັນຜົນດີແກ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາ, ສ່ວນຄົນທີ່ບໍສາມາດປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບອົງການໄດ້
ກໍປະສົບກັບຄວາມລົ້ມເຫຼວໃນຊິວິດ ແລະ ເປັນອຸປະສັກຕໍ່ການບໍລິຫານການພັດທະນາ.
ສະຫຼຸບລວມແລ້ວຈະເຫັນໄດ້ວ່າ ການບໍລິຫານການພັດທະນາຈະປະສົບຄວາມສໍາເລັດ
ຫຼື ບໍ່ສໍາເລັດ ສ່ວນໜຶ່ງຂຶ້ນກັບສະພາບແວດລ້ອມ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ແນວຄວາມຄິດຂອງການບໍລິຫານການພັດທະນານັ້ນ
ການບໍລິຫານການພັດທະນາບໍ່ແມ່ນຝ່າຍຖືກກະທຳ ແລະບໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ອິດທິພົນຂອງສະພາບແວດລ້ອມແຕ່ພຽງຢ່າງດຽວ
ກົງກັນຂ້າມການບໍລິຫານການພັດທະນາທີ່ດີນັ້ນຈຳເປັນຕ້ອງເຂົ້າໄປຄວບຄຸມສະພາບແວດລ້ອມໃຫ້ໄປໃນທິດທາງທີ່ເຮົາຕ້ອງການ
ຫຼື ກ່າວອີກຢ່າງໜຶ່ງໄດ້ວ່າ ຖ້າເຮົາສາມາດຄວບຄຸມສະພາບແວດລ້ອມໄດ້ດີພຽງໃດກໍຍິ່ງມີໂອກາດທີ່ຈະປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນການບໍລິຫານການພັດທະນາໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນເທົ່ານັ້ນ.
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น