ລັກສະນະທີດີຂອງລັດຖະທຳມະນູນ

ລັກສະນະທີດີຂອງລັດຖະທຳມະນູນ

 ໂດຍ: ປັນຍາສັກ ແສງອ່ອນແກ້ວ

http://panyasack.blogspot.com

        ເມື່ອຖາມວ່າລັດຖະທຳມະນູນທີດີນັ້ນຄວນມີລັກສະນະແນວໃດ ? ເປັນເລື່ອງຍາກທີ່ຈະຕ້ອງອະທິບາຍໃຫ້ ເກີດຄວາມເປັນເອກະພາບກັນ. ແຕ່ຢ່າງໜ້ອຍໃນທາງກົດໝາຍລັດຖະທຳມະນູນແລ້ວ ການສ້າງລັດຖະທຳມະນູນ ທີດີນັ້ນກໍ່ຄວນຄຳນຶງເຖິງສະພາບຄວາມເປັນຈິ່ງຂອງສັງຄົມ ແລະ ຕ້ອງເໝາະສົມກັບສະພາບອັນແທ້ຈິງຂອງລັດດັ່ງກ່າວ ສິ່ງສຳຄັນຕ້ອງແນ່ໃສ່ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນໂດຍສ່ວນລວມ

    ດັ່ງນັ້ນ,ລັດຖະທຳມະນູນທີ່ດີມີລັກສະນະສຳຄັນ 5 ປະການຄື :

    

     1) ລັດຖະທຳມະນູນທີດີ ຄວນມີຂໍ້ຄວາມຊັດເຈນ, ແນ່ນອນ ເພື່ອທີ່ຈະເຂົ້າໃຈໄດ້ງ່າຍ ບໍ່ແມ່ນຄຳທີ່ກຳກວມ ຫຼື ສອງແງ່ສອງມູມ ເຊິ່ງອາດເຮັດໃຫ້ເຂົ້າໃຈໄປໄດ້ຫຼາຍກໍລະນີ, ຄວນໃຊ້ຄຳທີ່ເລືອກສັນມາແລ້ວວ່າມີຄວາມໝາຍທີ່ແນ່ນອນທີ່ສຸດ.

    2) ລັດຖະທຳມະນູນທີ່ດີຄວນມີການບັນຍັດສິດທິ ແລະ ເສລີພາບຂອງປະຊາຊົນໄວ້ຢ່າງຊັດເຈນແນ່ນອນ ລວມທັງການຄຸ້ມຄອງສິດທິເສລີພາບຂອງປະຊາຊົນອີກດ້ວຍ :

-  ເພື່ອທີ່ຈະເປັນຫຼັກປະກັນສິດທິເສລີພາບຂອງປະຊາຊົນ.

-  ເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ລັດ ຫຼື ເອກະຊົນມາກົດຂີ່ ຫຼື ບັງຄັບໄດ້

- ຖ້າຫາກລັດອອກກົດໝາຍຫາກຂັດສິດ ແລະ ເສລີພາບຂອງປະຊາຊົນແລ້ວ ກົດໝາຍນັ້ນຈະຂັດກັບລັດຖະທຳມະນູນ ເຊິ່ງເປັນກົດໝາຍສູງສຸດຂອງຊາດ ແລະ ຕ້ອງຖືວ່າ: ກົດໝາຍນັ້ນເປັນໂມຄະໄປ.

3) ລັດຖະທຳມະນູນທີ່ດີ ຕ້ອງຄວບຄຸມບົດບັນຍັດການປົກຄອງລັດໄວ້ຢ່າງຄົບຖ້ວນ ຄື : ລັດຖະທຳມະນູນຄວນຈະມີບົດບັນຍັດກ່ຽວກັບການໃຊ້ອຳນາດອະທິປະໄຕ, ການແບ່ງອຳນາດອະທິປະໄຕ, ຄວາມສຳພັນຂອງອົງການທີໃຊ້ອຳນາດອະທິປະໄຕ ແລະ ສະຖາບັນທາງການເມືອງຂອງລັດ, ຕະຫຼອດເຖິງການກຳນົດວິທີການປ່ຽນແປ່ງຂອງລັດຖະບານ ຕາມວິຖີຂອງລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ອື່ນໆ .

4) ລັດຖະທຳມະນູນທີ່ດີ ບໍ່ຄວນກຳນົດລະອຽດຍຶດຍາວຫຼາຍເກີນໄປເພາະລັດຖະທຳມະນູນທີ່ດີຄວນຈະມີບົດບັດຍັດຂອງຫຼັກການຈັດຮູບແບບການປົກຄອງຂອງລັດທີ່ສຳຄັນ ແລະ ຈຳເປັນເທົ່ານັ້ນ. ເພາະສັງຄົມມີການປ່ຽນແປງຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ ໂດຍການກຳນົດຫຼັກການລາຍລະອຽດຕ່າງໆປ່ອຍໃຫ້ເປັນບົດບາດ ແລະ ໜ້າທີ່ ຂອງບັນດານິຕິກຳຮອງລົງມາ ເຊັ່ນ: ກົດໝາຍ, ລັດຖະບັນຍັດ, ລັດຖະດຳລັດ, ດຳລັດ…….

5)  ລັດຖະທຳມະນູນທີ່ດີ ຄວນມີການກຳນົດວິທີການແກ້ໄຂເພີ່ມເຕີມລັດຖະທຳມະນູນຕາມທີ່ກົດໝາຍກຳນົດ ເພາະລັດຖະທຳມະນູນທີດີຕ້ອງມີການຍືດຫຍຸ່ນ ເໝາະສົມກັບກາລະສະໄໝ ເນື່ອງຈາກເຮົາບໍ່ສາມາດກຳນົດສ້າງລັດຖະທຳມະນູນໃຫ້ສາມາດໃຊ້ຍາວນານຕະຫຼອດໄປໄດ້ ໂດຍອາດຈະຕ້ອງໄດ້ມີການປັບປຸງ ແລະ ແກ້ໄຂໃຫ້ເໝາະສົມໃນແຕ່ລະໄລຍະຂອງສັງຄົມ.

    ສ່ວນການທີມີວິທີການແກ້ໄຂເພີ່ມເຕີມລັດຖະທຳມະນູນຕາມກົດໝາຍນັ້ນ ກໍ່ເພື່ອປ້ອງກັນການລົບລ້າງ ຫຼື ແກ້ໄຂລັດຖະທຳມະນູນໂດຍການໃຊ້ກຳລັງ ເມື່ອບໍ່ມີທາງອອກກໍ່ອາດເກີດການປະຕິວັດ ຫຼື ລັດຖະປະຫານຂື້ນ ເພື່ອທີ່ຈະແກ້ໄຂລັດຖະທຳມະນູນ.